Health Encyclopedia
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z A-Z Listings

Niewydolność lewej lub prawej strony serca

Serce to duży mięsień, który działa jak pompa zapewniająca krążenie krwi w organizmie. Krew przenosi tlen do wszystkich narządów, w tym mózgu, mięśni i skóry. Po pobraniu tlenu z krwi przez organizm krew powraca do serca. Prawa strona serca odbiera krew z organizmu i pompuje ją do płuc. W płucach krew pobiera świeży tlen i oddaje dwutlenek węgla. Natlenowana krew z płuc powraca następnie do lewej strony serca, skąd jest ponownie pompowana do pozostałej części organizmu i cały proces rozpoczyna się od nowa.

Przekrój serca przedstawiający komory serca.

Niewydolność serca (NS) występuje, gdy mięsień sercowy nie pracuje prawidłowo. Powoduje to zatrzymanie płynów lub zmniejszenie przepływu krwi. Przyczyną takiego stanu może być kilka schorzeń prowadzących do osłabienia lub usztywnienia mięśnia sercowego. Niewydolność serca może dotyczyć prawej lub lewej strony serca. Z czasem często dochodzi do zajęcia obu stron serca.

Niewydolność prawej strony serca

Niewydolna prawa strona serca nie jest w stanie poradzić sobie z krwią, którą otrzymuje z pozostałej części organizmu. Krew powraca do serca żyłami. Przy zbyt dużym ciśnieniu w żyłach dochodzi do przesiąkania płynu do tkanek. Następnie grawitacja powoduje, że płyn przemieszcza się do tych części ciała, które znajdują się najniżej. Jednym z pierwszych objawów niewydolności prawej strony serca może być obrzęk stóp i kostek. Jeżeli stan się pogorszy, obrzęk może sięgać nawet kolan. W ciężkich przypadkach może dojść do zastoju również w obrębie wątroby i jelit.

Niewydolność lewej strony serca

Niewydolna lewa strona serca nie jest w stanie poradzić sobie z krwią, którą otrzymuje z płuc. Prowadzi to do zwiększenia ciśnienia w żyłach płuc. Powoduje to przesiąkanie płynu do tkanek płuc. Wynikiem tego jest duszność, osłabienie lub zawroty głowy. Objawy te często nasilają się podczas aktywności fizycznej, np. podczas wchodzenia po schodach lub wspinania się w górę. Pozycja leżąca z głową ułożoną na płasko staje się niekomfortowa i może pogarszać oddychanie, co utrudnia sen. Aby móc spać konieczne może być używanie dodatkowych poduszek w celu uniesienia górnej części ciała. To samo dotyczy odpoczynku w ciągu dnia. Można również odczuwać osłabienie lub zmęczenie i mieć mniej energii podczas wysiłku.

Istnieje wiele przyczyn niewydolności serca. Są to:

  • choroba wieńcowa,

  • wysokie ciśnienie krwi,

  • przebyty zawał serca,

  • cukrzyca,

  • otyłość,

  • nadużywanie alkoholu,

  • palenie tytoniu,

  • używanie narkotyków, takich jak metamfetamina,

  • obciążenie rodzinne,

  • schorzenia zapalne, w tym zakażenia,

  • nieznana przyczyna (niewydolność idiopatyczna).

Niewydolność serca jest zazwyczaj długotrwałą (przewlekłą) chorobą. Celem leczenia jest poprawa wydajności pompowania krwi przez serce i usunięcie nadmiaru wody z organizmu. Może w tym pomóc wiele leków. Mogą one złagodzić objawy i zapobiec dalszemu osłabieniu serca. W niektórych przypadkach w leczeniu niewydolności serca mogą pomóc zabiegi lub operacje na sercu. Niekiedy niewydolność serca może stać się tak ciężka, że w sercu umieszcza się urządzenie pomagające przepompowywać krew. Może zostać również zalecony przeszczep serca. Innym ważnym celem jest poprawa leczenia przyczyn niewydolności serca, takich jak cukrzyca i nadciśnienie tętnicze. Konieczne może być również wprowadzenie pewnych zmian w stylu życia.

Postępowanie w domu

Podczas przebywania w domu należy postępować zgodnie z poniższymi wskazówkami:

  • Codzienne sprawdzanie masy ciała. Jest to bardzo ważne, ponieważ nagły przyrost masy ciała może wskazywać na nasilenie niewydolności serca. Należy zwrócić uwagę na następujące kwestie:

    • używać tej samej wagi codziennie;

    • ważyć się o tej samej porze każdego dnia; pomiary wykonywać w podobnym ubraniu lub bez ubrania;

    • dopilnować, aby waga stała na twardej powierzchni, a nie na dywaniku lub dywanie;

    • codziennie zapisywać swoją masę ciała, aby lekarz mógł ocenić wyniki pomiarów; należy założyć własny dziennik, albo używać dziennika pomiarów wydanego przez lekarza. 

  • Zmniejszenie ilości spożywanej soli (sodu). Należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza dotyczącymi ilości soli lub sodu, którą można spożyć każdego dnia.

    • Ograniczyć spożywanie pokarmów zawierających duże ilości soli. Są to oliwki, produkty marynowane, mięso wędzone, solone chipsy ziemniaczane i większość gotowych produktów spożywczych.

    • Nie dosalać pokarmów. Podczas gotowania używać tylko niewielkich ilości soli.

    • Należy uważnie czytać etykiety na opakowaniach żywności, aby dowiedzieć się, ile soli lub sodu znajduje się w każdej porcji w opakowaniu. Należy pamiętać, że puszka lub opakowanie jedzenia może zawierać więcej niż 1 porcję. A więc zjedzenie całego pokarmu z opakowania może oznaczać spożycie większej ilości soli niż się wydaje.

  • Poprawa diety poprzez włączenie większej ilości świeżych produktów, zmniejszenie ilość spożywanego cukru i tłuszczów nasyconych oraz spożywanie mniejszej ilości produktów przetworzonych.

  • Należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza odnośnie do potrzebnej ilości płynów. Należy pamiętać, że niektóre pokarmy, takie jak zupa, budyń i soczyste owoce, np. pomarańcze lub melony zawierają płyn. Do codziennego spożycia płynów należy policzyć płyny zawarte w tych pokarmach. Może w tym pomóc pracownik służby zdrowia.

  • Osoby palące powinny zaprzestać palenia tytoniu.

  • Nie wolno używać narkotyków.

  • Należy ograniczyć ilość spożywanego alkoholu.

  • Osoby z nadwagą powinny zredukować masę ciała. Dodatkowa masa ciała obciąża serce.

  • Należy zachować aktywność fizyczną. Lekarz prowadzący może udzielić informacji, jaki program ćwiczeń będzie bezpieczny dla serca.

  • W celu zmniejszenia obrzęku można układać kończyny z uniesieniem stóp. Należy zapytać lekarza o pończochy uciskowe zapobiegające obrzękom kończyn w ciągu dnia.

Obserwacja kontrolna

Należy zgłaszać się do lekarza lub postępować zgodnie z zaleceniami.

Ważne jest, aby zgłaszać się na wszystkie zaplanowane wizyty. Może to pomóc w lepszej kontroli niewydolności serca. Konieczne są regularne konsultacje lekarskie w celu zapewnienia odpowiedniego leczenia niewydolności serca.

Po wykonaniu badania RTG, elektrokardiogramu (EKG) lub innych badań, zostanie Pan/Pani poinformowany/-a o wszelkich nowych odkryciach, które mogą mieć wpływ na dalsze leczenie.

Zadzwonić pod numer 911

Należy zadzwonić pod numer 911 w przypadku wystąpienia:

  • silnej duszności;

  • zawrotów głowy, oszołomienia lub uczucia omdlewania;

  • bólu lub dyskomfortu w klatce piersiowej innego niż zwykle, nie ustępującego po zażyciu leków zaleconych przez lekarza do zastosowania w przypadku bólu lub utrzymującego się dłużej niż 10 do 15 minut;

  • szybkiego lub nieregularnego bicia serca.

Kiedy należy zasięgnąć porady lekarskiej

Następujące objawy mogą wskazywać na zaostrzenie niewydolności serca. W przypadku wystąpienia któregokolwiek z poniższych objawów należy natychmiast skontaktować się z lekarzem:

  • nagły przyrost masy ciała - oznacza to 2 lub więcej funtów w ciągu 1 dnia lub 5 lub więcej funtów w ciągu tygodnia lub zgodnie z zaleceniami lekarza;

  • trudności w oddychaniu bez związku z aktywnością fizyczną;

  • pojawienie się lub nasilenie obrzęku nóg lub kostek;

  • obrzęk lub ból brzucha;

  • problemy z oddychaniem w nocy, powodujące wybudzanie się z duszności lub potrzebę użycia większej liczby poduszek, aby swobodnie oddychać;

  • częsty kaszel, który nie ustępuje;

  • odczuwanie zmęczenia o wiele większego niż zwykle.

Online Medical Reviewer: Marianne Fraser MSN RN
Online Medical Reviewer: Rajadurai Samnishanth Researcher
Online Medical Reviewer: Stacey Wojcik MBA BSN RN
Date Last Reviewed: 9/1/2024
© 2000-2025 The StayWell Company, LLC. Wszystkie prawa zastrzeżone. Te informacje nie mają zamiar pełnić roli profesjonalnej opieki lekarskiej. Zawsze zwróć uwagę na instrukcje lekarza.
Powered by Krames by WebMD Ignite
About StayWell | Terms of Use | Privacy Policy | Disclaimer